|
 |
Odwiedzin |
37881859 |
 |
 |
Dziś |
2361 |
 |
|
| Poniedziałek 20 maja 2024 |
 |
|
|
|
| |
KONGRES POLAKÓW W SZWECJI PRZEKAZAŁ... |
|
|
|
|
|
|
Tekst: Wiktoria N. Leśna
| 
2003.12.24
|
Archiwum Emigracji Polskiej w Szwecji dla Poloniainfo
KONGRES POLAKÓW W SZWECJI PRZEKAZAŁ INSTYTUTOWI
PAMIECI NARODOWEJ SZWEDZKIE DOKUMENTY ODNOSNIE
ZBRODNI KATYNSKIEJ.
W świetle fleszy reporterskich aparatów fotograficznych prezes Kongresu Polaków w Szwecji p. Michał Bieniasz przekazał prezesowi IPN prof. Leonowi Kieresowi pakiet 82 stron dokumentów odnalezionych w archiwach szwedzkich. W/w dokumenty na prośbę Kongersu P.w Sz. polecił odnaleźć i przekazać Kongresowi premier Szwecji Göran Persson. Dokumenty dotyczyły informacji jakie nt. stosunków polsko-sowieckich i zbrodni katyńskiej uzyskali Szwedzi poprzez swoje agendy w latach 1943 i 1944.
Uroczystość miała miejsce dnia 13 listopada 2003 roku w siedzibie IPN w Warszawie. W obecności: (m.in.) ambasadora Królestwa Szwecji j.ex. Matsa Staffanssona, przewodniczącej komitetu historycznego badania zbrodni katyńskiej p.dr Bożeny Łojkowej (wdowy po znanym i zasłużonym historyku prof. Jerzym Łojku), przedstawiciela min. sprawiedliwości p. Andrzeja Wasiaka i dyrektora Głównej Komisji ścigania zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu prof. Witolda Kuleszy.
Z ramienia Kongresu oprócz prezesa Bieniasza był jeszcze szef Archiwum Emigracji Polskiej w Szwecji Ludomir Garczyński-Gąssowski.
Spotkanie otworzył prof. Kieres, który powitał gości i oddał głos ambasadorowi Szwecji. Amb. Mats Staffansson podziękował IPN-owi za poprzednią współpracę, która polegała na odnalezieniu w archiwach IPN-u dokumentów wyjaśniających rózne "tajemnicze" przypadki, których ofiarą padli obywatele szwedzcy "w czasie,- jak powiedział p. Ambasador- gdy Polska była członkiem PaktuWarszawskiego". Miłym akcentem była dalsza wypowiedź p. Ambasadora, w której przypomniał, że z szefem Archiwum Emigracji Polskiej w Szwecji przyjaźni się od 30 lat i z wydawanych przez Ludomira Garczyńskiego-Gąssowskiego w latach 70-tych pism po raz pierwszy zapoznał się ze sprawę zbrodni Katyńskiej oraz w ogóle problemami zniewolonej przez Sowietów Europy Wschodniej.
Następnie prezes KPwSz p. Michał Bieniasz przedstawił działalność Kongresu Polaków w Szwecji i oddał głos szefowi AEP. Red. Ludomir Garczyński-Gąssowski omówił inciatywę Kongresu w wyniku, której na polecenie premiera Szwecji Görana Perssona odnaleziono w szwedzkich archiwach cywilnych i wojskowych 32 dokumenty (82 str. A-4) naświetlające "problem polsko-sowiecki od początku 1943, aż do 1952 roku". LLG w krótkim referacie przedstawił także wynikające z neutralności uwarunkowania polityki szwedzkiej podczas II Wojny Światowej.
W maju lub czerwcu 1939 roku powołali Szwedzi wydział (referat) polski (polska avdelingen) w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Królestwa Szwecji. Wiązało się to z napiętą sytuacją na odcinku polsko-niemieckim. Szwedzi uważali, że Polacy zajmują niesłuszne stanowisko w sprawie Gdańska i bali się, że to "nieelastyczne" stanowisko polskie może spowodować konflikt światowy. Szefem tego polskiego wydziału, który zatrudniał (wraz z tłumaczami kilkanaście osób) był radca ministerialny Staffan Söderblom, a jego następcą był radca R. Kumlin. (Söderblom, który miał pewne sympatie dla ZSRR został pod koniec 1943 mianowany ambasadorem Szwecji w Moskwie). Powołanie polskiego wydziału było swoistym fenomenem, bo w tym czasie nie było w szwedzkim MSZ-ecie nawet osobnego referatu USA, a tylko wspólny północno-amerykański. Wydział polski śledził "polskie zagrożenie" aż do końca II wojny i uznania przez Szwecję Rządu Lubelskiego. Szwecja była pierwszym krajem, który uznał "Rząd Jedności Narodowej" i przekazał jego agendom Poselstwo Polskie. Było to już 29 czerwca 1945. Zaraz później zlikwidowano referat polski. Obecnie Polska należy do referatu: Europa centralna i wschodnia. Tu warto dodać, że na wypadek wybuchu wojny w sierpniu 1939 Szwedzi zgodzili się na objęcie opieką polskiej własności w III Rzeszy. Jednak pod naciskiem niemieckim uznali, że układy podpisane z nieistniejącym już rządem polskim ich nie obowiązują i polskie placówki (ambasadę i konsulaty na terenie Niemiec) przekazali Niemcom. Od tego czasu stosunki polsko-niemieckie przestały ich interesować. Szwedzi nie uznawali powołanych we Francji nowych władz polskich, ale stali na stanowisku istnienia państwa polskiego i dlatego poselstwo polskie działało w Sztokholmie przez całą wojnę.Od ofensywy sowieckiej z 1943 "sprawa polska" powróciła. Od tego czasu polski wydział MSZ obserwował pilnie stosunki polsko-sowieckie. Sprawa katyńska była punktem zwrotnym.- zakończył szef AEP.
Następnie zabrała głos p. dr Bożena Łojkowa, która przedstawiła wyniki prac Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej przy czym
Zwróciła uwagę na liczne białe plamy; ustalenia ostatecznej liczby pomordowanych oficerów, policjantów i pograniczników i miejsca ich pochowania.
Po wypowiedzi dr Łojkowej nastąpiło opisane na wstępie przekazanie dokumentów.
Uroczystość zakończyła, krótka konferencja prasowa.
|
|
|
|
|
|
|
 | Odwiedza nas 32 gości
oraz 0 użytkowników. |
|
|
